Arabuluculuk fatma 17/10/2024

Arabuluculuk

Arabuluculuk, tarafların anlaşmazlıklarını hızlı, ekonomik ve gizlilik içinde çözmelerini sağlayan alternatif bir uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Özellikle zorunlu arabuluculuk sisteminin ülkemizde bazı hukuki uyuşmazlıklarda uygulamaya konulması, bu kuruma olan başvuruları artırmıştır. Arabuluculuk sürecinin sonunda taraflar anlaşma sağlarsa bir protokol imzalanır ve anlaşma, mahkeme kararı gibi bağlayıcı hale gelir.

Arabuluculuk , zorunlu arabuluculuk ve ihtiyari arabuluculuk olmak üzere 2 türde ele alınmalıdır. Denge Hukuk Ofisi olarak her iki alanda da bağımsız ve tarafsız arabuluculuk hizmeti vermekteyiz.

Zorunlu Arabuluculuk İle İhtiyari Arabuluculuk Arasındaki Farklar Nelerdir?

Zorunlu arabuluculuk ile ihtiyari arabuluculuk arasında başvuru zorunluluğu, tarafların iradesi, süre gibi bir takım hususlarda farklılıklar bulunmaktadır. Bu farklılıklara aşağıda değinilmiştir:

1. Başvuru Zorunluluğu

  • Zorunlu Arabuluculuk: Belirli uyuşmazlık türlerinde dava açmadan önce arabulucuya başvurmak zorunludur. İş ve ticaret hukukuna ilişkin bazı uyuşmazlıklar buna örnektir. Örneğin, işçi alacakları ve tazminat davalarında arabulucuya başvurmadan mahkemeye gidilemez.
  • İhtiyari Arabuluculuk: Herhangi bir zorunluluk olmaksızın taraflar, kendi istekleriyle arabulucuya başvurabilir.

2. Kapsam ve Hukuki Sonuçlar

  • Zorunlu Arabuluculuk: İş hukuku, ticaret hukuku gibi alanlarda düzenlenmiş ve belirli davalar için uygulanır. Sürecin sonunda anlaşmaya varılamazsa, arabuluculuk son tutanağı ile dava açma hakkı doğar. Anlaşma sağlanırsa bu anlaşma her iki taraf için de bağlayıcı hale gelecektir.
  • İhtiyari Arabuluculuk: Her türlü hukuki uyuşmazlık için uygulanabilir. Taraflar aralarındaki anlaşmazlıkları çözüme kavuşturmak istediklerinde bu yolu seçebilirler. Bu süreç sonunda hazırlanan anlaşma, tarafların onayıyla bağlayıcı hale gelir.

3. Süreç ve Süre Sınırı

  • Zorunlu Arabuluculuk: Kanunen belirlenmiş süreler içinde tamamlanmalıdır. Örneğin, iş hukuku uyuşmazlıklarında süreç en fazla 3 hafta içinde tamamlanır.
  • İhtiyari Arabuluculuk: Taraflar süreci istedikleri zaman başlatabilir ve sürenin sınırlarını kendileri belirleyebilir.

4. Tarafların İradesi ve Esneklik

  • Zorunlu Arabuluculuk: Taraflar arabuluculuğa katılmak zorundadır. Katılmayan taraf mahkeme masraflarını ödemekle yükümlü olabilir.
  • İhtiyari Arabuluculuk: Taraflar tamamen kendi istekleriyle süreci başlatır ve sürdürürler. Diledikleri zaman süreci sonlandırabilirler.

Arabuluculuk Konusunda Sıkça Sorulan Sorular

arabuluculuk (7)
Sıkça Sorulan Sorular (3)

Arabulucu, Adalet Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş, eğitim almış bir uzmandır. Taraflar, arabulucular listesinden istedikleri kişiyi seçebilir ya da adliyede görevli büro tarafından bir arabulucu atanır.

Başvuru adliyelerde bulunan arabuluculuk bürolarına yapılır. Arabuluculuk bürosu olmayan yerlerde arabuluculuk bürosu sıfatıyla görevlendirilen sulh hukuk mahkemesi yazı işleri müdürlüğü tarafından işlemler gerçekleştirilir.

Arabuluculuk görüşmelerine taraflar bizzat ya da varsa avukatları aracılığıyla katılabilirler. Tarafın vekili aracılığı ile görüşmelere katılmak istemesi durumunda vekaletnamede arabuluculukla ilgili özel bir yet ki gerekir.

Arabuluculuk bürosuna başvuruda herhangi bir ücret alınmaz. Taraflar arabuluculuk görüşmelerinde anlaşamazlarsa 2 saatlik ücret Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanır. Anlaşma durumunda ücret, aksi kararlaştırılmadıkça taraflarca eşit şekilde ödenir. Ancak uygulamada sıklıkla görüldüğü üzere, işveren tarafından da arabuluculuk ücretinin tamamı ödenebilir. Ücret, Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenir. Arabuluculuk Ücret Tarifesi, Arabuluculuk Daire Başkanlığının resmi web sitesinde yer almaktadır. https://adb.adalet.gov.tr/Home/SayfaDetay/ucret-tarifeleri30092020013011

Arabuluculuk ücretini karşılamak için adli yardıma ihtiyaç duyan taraf arabuluculuk bürosunun bulunduğu yerdeki sulh hukuk hâkiminin kararıyla adli yardımdan yararlanabilecektir.