Kira Tespit Davası , Kira Uyarlama Davası, Şartları 2024 konulu makalemizle sizlerleyiz. Bu makalemizde, kira tespit davası nedir,kira tespit davası şartları nelerdir, kira tespit davası ne zaman açılır gibi sıkça sorulan sorularınıza yanıtlar vereceğiz. Aşağıda yazılı bilgiler yalnız konular hakkında kısa ve öz bilgilendirme yapmak amacıyla paylaşılmıştır. Her somut olayın kendi içerisinde ayrıca değerlendirilmesi gerektiğinden, hukuki danışmanlık almak istediğiniz konularda hak kaybı yaşamamak adına alanında yetkin bir avukattan yardım almanızı tavsiye eder, Denge Hukuk Ofisi olarak kapımızın her zaman açık olduğunu bilmenizi ister, sağlıklı günler dileriz
Kira Tespit Davası , Kira Uyarlama Davası, Şartları 2024 konulu makalemizle sizlerleyiz. Bu makalemizde, kira tespit davası nedir,kira tespit davası şartları nelerdir, kira tespit davası ne zaman açılır gibi sıkça sorulan sorularınıza yanıtlar vereceğiz. Aşağıda yazılı bilgiler yalnız konular hakkında kısa ve öz bilgilendirme yapmak amacıyla paylaşılmıştır. Her somut olayın kendi içerisinde ayrıca değerlendirilmesi gerektiğinden, hukuki danışmanlık almak istediğiniz konularda hak kaybı yaşamamak adına alanında yetkin bir avukattan yardım almanızı tavsiye eder, Denge Hukuk Ofisi olarak kapımızın her zaman açık olduğunu bilmenizi ister, sağlıklı günler dileriz
KİRA TESPİT DAVASI NEDİR?
Kira tespit davası, kiraya veren veya kiracı tarafından açılabilen, mevcut kira bedelinin artışının veya azaltılmasının talep edildiği bir dava türüdür. Kira sözleşmesi yapılırken taraflar kira bedelini serbestçe belirleyebilirler. Ancak yeni kira döneminde bu kira bedelinde değişiklik yapılması taraflarca istenebilir. TBK m. 344’e göre:
“Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında tüketici fiyat endeksindeki oniki aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır.
Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa, kira bedeli, bir önceki kira yılının tüketici fiyat endeksindeki oniki aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla hâkim tarafından, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre belirlenir. Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafından tüketici fiyat endeksindeki oniki aylık ortalamalara göre değişim oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir. Her beş yıldan sonraki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedeli, önceki fıkralarda yer alan ilkelere göre değiştirilebilir.”
Kanun maddesinden de anlaşıldığı üzere, taraflar yeni kira dönemi kira bedeli konusunda anlaşamadıkları takdirde kira tespit davası açarak kira bedelinin mahkeme tarafından belirlenmesini talep edebilirler.
Kira sözleşmesi 5 yıldan kısaysa ve taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa yeni dönemde belirlenecek kira bedeli bir önceki kira yılının tüketici fiyat endeksindeki oniki aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla hâkim tarafından, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre belirlenir.
5 yıldan uzun süreli kira sözleşmelerinde tarafların aralarında herhangi bir anlaşma olup olmadığına bakılmaksızın; kira bedeli,kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri, piyasa rayici gibi durumlar gözönünde bulundurularak belirlenecektir. Bu durumda kira bedeli belirlenirken aynı durumda bulunan diğer kiralık dairelerin fiyatlarının araştırılması yerinde olacaktır.
KİRA TESPİT DAVASI ŞARTLARI NELERDİR? -2024-
Kira tespit davası açılabilmesi için 2 şartın varlığı aranmaktadır. Bunlar:
1. Taraflar arasında kira sözleşmesi olması gerekir. Bu sözleşme yazılı olabileceği gibi sözlü de olabilir. Yazılılık şartı bulunmamaktadır
2. Tarafların davayı açmakta hukuki yararının bulunması gerekmektedir. Buradan anlaşılması gereken mesela taraflar yeni kira döneminin bedeli konusunda yasal sınırlara ve kanuna uygun olarak bir kira bedeli zaten belirlemişlere bu durumda kira bedelinin tespiti davası açmakta hukuki yarardan söz edilemez.
Kira bedelinin tespiti davası açılabilmesi için bu iki şartın da birlikte bulunması gerekmektedir. Aksi takdirde dava reddedilecektir.
KİRA TESPİT DAVASI HANGİ SÜREDE AÇILABİLİR?
Kira tespit davası açılabilmesi için kanunumuzda herhangi bir süre öngörülmüş değildir.
TBK m. 345 “Kira bedelinin belirlenmesine ilişkin dava her zaman açılabilir.
Ancak, bu dava, yeni dönemin başlangıcından en geç otuz gün önceki bir tarihte açıldığı ya da kiraya veren tarafından bu süre içinde kira bedelinin artırılacağına ilişkin olarak kiracıya yazılı bildirimde bulunulmuş olması koşuluyla, izleyen yeni kira dönemi sonuna kadar açıldığı takdirde, mahkemece belirlenecek kira bedeli, bu yeni kira döneminin başlangıcından itibaren kiracıyı bağlar.
Sözleşmede yeni kira döneminde kira bedelinin artırılacağına ilişkin bir hüküm varsa, yeni kira döneminin sonuna kadar açılacak davada mahkemece belirlenecek kira bedeli de, bu yeni dönemin başlangıcından itibaren geçerli olur.”
Kanun maddesinden de anlaşıldığı gibi, kira bedelinin tespiti davası her zaman açılabilir. Ancak taraflar mahkemece belirlenecek yeni kira bedelinin yeni kira döneminin başından itibaren geçerli olmasını istiyorlarsa, davayı yeni kira döneminden en az 30 gün önce açmış olmaları veya en az 30 gün önceden bu hususunun yazılı olarak karşı tarafa ihtar edilmiş olması gerekir. Bu şartlar gerçekleşmişse eğer hakim tarafından belirlenecek yeni kira bedeli yeni kira döneminin başından itibaren geçerli olmaktadır.
5 YIL GEÇMEDEN KİRA TESPİT DAVASI AÇILABİLİR Mİ?
5 yıldan uzun süreli kira sözleşmelerinde tarafların aralarında herhangi bir anlaşma olup olmadığına bakılmaksızın; kira bedeli,kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri, piyasa rayici gibi durumlar gözönünde bulundurularak belirlenecektir. Bu durumda kira bedeli belirlenirken aynı durumda bulunan diğer kiralık dairelerin fiyatlarının araştırılması yerinde olacaktır.
KİRACIM 5 YILDIR EVİMDE OTURUYOR. NASIL ZAM YAPABİLİRİM?
Kira süresi 5 yılı dolan kiracının kira bedelinin düşük olduğu düşünülüyorsa ve kira bedelinde zam yapılmak isteniyorsa bunun için kira bedelinin tespiti veya kira bedelinin artırımı davası açabilirler. Bu konuda hakim, emsal kira bedellerine, piyasa araştırmasına, emsal kira bedellerine ve kiralanın durumuna göre artırım yapmalıdır. Bu konuda o civardaki kiralık evlerin güncel kira bedellerinin araştırılması ispat açısından önemlidir.
KİRA UYARLAMA DAVASI AÇMADAN ÖNCE İHTAR ÇEKMENİN GEREĞİ VE ÖNEMİ
Kira bedelinin tespiti davası açılmadan önce ihtar çekilmesine gerek yoktur. Zira kanunumuzda böyle bir zorunluluk öngörülmemiştir. Ancak taraflardan her biri diğer tarafa kira bedelinin tespiti için 30 gün önceden kira bedelinde artış yapılacağı karşı tarafa bildirirse açılmış olan dava sonucu belirlenecek yeni kira bedeli yeni kira döneminin başından itibaren geçerli olur. Bu durumda kira tespit davası açılması konusunda ihtar çekmek zorunlu değilse de eğer ki belirlenecek yeni kira bedelinin yeni kira döneminde de geçerli olmasını isteniyorsa bu konuda 30 gün önceden ihtar çekilmesi gereklidir.
DAVA NETİCESİNDE TESPİT EDİLEN KİRA BEDELİ HANGİ TARİHTEN İTİBAREN GEÇERLİ?
Bu konuda kanunumuzda düzenleme mevcuttur. TBK m. 345’e göre “Dava, yeni dönemin başlangıcından en geç otuz gün önceki bir tarihte açıldığı ya da kiraya veren tarafından bu süre içinde kira bedelinin artırılacağına ilişkin olarak kiracıya yazılı bildirimde bulunulmuş olması koşuluyla, izleyen yeni kira dönemi sonuna kadar açıldığı takdirde, mahkemece belirlenecek kira bedeli, bu yeni kira döneminin başlangıcından itibaren kiracıyı bağlar.” Söz konusu kanun hükmü uyarınca kira bedelinin hangi aydan itibaren geçerli olacağını belirleyecek olan davanın açıldığı veya kiracıya kira bedelinde artış olacağının ihtar edildiği dönem belirlemektedir. Eğer ki dava yeni kira döneminin başlangıcından 30 gün önce açılmış veya kiracıya kira bedelinin artacağı 30 gün önceden bildirilmişse tespit edilecek olan yeni kira bedeli yeni kira döneminden itibaren geçerli olacaktır.
KİRA UYARLAMA DAVASI NEDİR?
Kira uyarlama davası, kira tespit davasından farklı şartları, hükümleri ve sonuçları bulunan bir davadır. TBK m. 138’de düzenlenmiştir. Bu hüküm aşırı ifa güçlüğü başlığı altında yer almaktadır. Söz konusu hükme göre:
TBK m. 138: “Sözleşmenin yapıldığı sırada taraflarca öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durum, borçludan kaynaklanmayan bir sebeple ortaya çıkar ve sözleşmenin yapıldığı sırada mevcut olguları, kendisinden ifanın istenmesini dürüstlük kurallarına aykırı düşecek derecede borçlu aleyhine değiştirir ve borçlu da borcunu henüz ifa etmemiş veya ifanın aşırı ölçüde güçleşmesinden doğan haklarını saklı tutarak ifa etmiş olursa borçlu, hâkimden sözleşmenin yeni koşullara uyarlanmasını isteme, bu mümkün olmadığı takdirde sözleşmeden dönme hakkına sahiptir. Sürekli edimli sözleşmelerde borçlu, kural olarak dönme hakkının yerine fesih hakkını kullanır.”
Kanunda sayılan şartların varlığı halinde taraflar kira bedelinin uyarlanmasını kendi ararlarında kararlaştırabilecekleri gibi bu konuda anlaşma sağlayamamaları halinde mahkemeden kira bedelinin uyarlanmasını isteyebilirler. Uyarlama davalarında geçmişe dönük kira bedellerinin uyarlanması istenemez. Uyarlama davası 1 yılı geçmemiş kısa süreli kira sözleşmelerinde uygulanamaz. Dava neticesinde kira bedeli hakimin belirlediği orana göre indirilir.
KİRA UYARLAMA DAVASININ ŞARTLARI NELERDİR?
TBK m. 138’e göre kira uyarlama davası açılabilmesinin şartları şunlardır:
- Sözleşmenin yapıldığı sırada taraflarca öngörülemeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durumun sonradan meydana gelmiş olması
- Söz konusu olağanüstü halin borçludan kaynaklanmayan sebeplerle ortaya çıkmış olması
- Bu durum, sözleşmenin yapıldığı sırada mevcut olguları, kendisinden ifanın istenmesini dürüstlük kuralına aykırı düşecek derecede borçlu alayhine değişmiş olmalı.
- Borçlu borcunu henüz ifa etmemiş veya ifanın aşırı ölçüde güçlenmesinden doğan haklarını saklı tutarak ifa etmiş olması
Bu şartların varlığı halinde kiracı, kira sözleşmesinin uyarlanmasını hakimden isteyebilir. Taraflarca öngörülemeyen veya öngörülmesi taraflardan beklenmeyen durumlardan kasıt, günlük hayatın olağan akışına göre borçlunun hesaba katmadığı ve hesaba katmakla yükümlü olmadığı durumlardır.
