İşçilik Alacakları – İşçi Avukatı Ankara
İşçilik Alacakları – İşçi Avukatı Ankara; İşçi – İşveren ilişkisi kaynaklı olarak doğan işçilik alacakları gündelik hayatta işçi avukatı olarak adlandırılan, İş Hukuku alanında ve İş Mahkemelerinde yürütülen davalarda yeterli tecrübeye sahip avukatlar aracılığı ile tahsil edilebilmektedir.
4857 Sayılı İş Kanunu ve 1475 Sayılı Eski İş Kanununun 14. Maddesinde düzenlenen alacak kalemleri uygulamada İşçilik Alacakları olarak adlandırılmaktadır. Bu yazımızda başlıca alacak kalemleri ve davalar hakkında kısaca bilgi verilecektir.
Kıdem Tazminatı
Yalnızca Kıdem Tazminatına ilişkin hükümleri geçerli olan 1475 Sayılı Eski İş Kanunu’nun 14. Maddesine göre; en az 1 yıl çalışmış olan ve anılan kanun ile 4857 Sayılı İş Kanununun ilgili hükümlerinde belirtilen şartlarda iş akitleri feshedilen işçilere işveren tarafından kıdem tazminatı ödenir. İşe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir.
İhbar Tazminatı
4857 sayılı İş Kanunu’na göre belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinden önce durumun diğer tarafa bildirilmesi gerekmektedir. Söz konusu bildirim yükümlülüğü gerek işveren gerekse işçinin uyması gereken bir yükümlülüktür. Bu yükümlülüğe uymayan tarafın ödemesi gereken tazminata uygulamada ihbar tazminatı adı verilmektedir.
Anılan kanunun 17. Maddesine göre:
“İş sözleşmeleri;
- a) İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta sonra,
- b) İşi altı aydan birbuçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta sonra,
- c) İşi birbuçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra,
- d) İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için, bildirim yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra,
Feshedilmiş sayılır.
Bu süreler asgari olup sözleşmeler ile artırılabilir.
Bildirim şartına uymayan taraf, bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır.
İşveren bildirim süresine ait ücreti peşin vermek suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir.”
Fazla Mesai Alacağı
İşçinin fazla mesai alacağına (fazla çalışma alacağı) ilişkin düzenlemelere bakıldığında;
4857 Sayılı İş Kanunu “Çalışma Süresi” başlıklı 63. Maddesine göre;
“Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok kırkbeş saattir. Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. (Ek cümle: 10/9/2014-6552/7 md.; Değişik cümle: 4/4/2015-6645/36 md.) Yer altı maden işlerinde çalışan işçilerin çalışma süresi; günde en çok yedi buçuk, haftada en çok otuz yedi buçuk saattir.
Tarafların anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine, günde onbir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabilir. Bu halde, iki aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz.”
Söz konusu düzenlemeye aykırı olarak haftada 45 saati aşan süreler fazla çalışma, bu çalışma karşılığı işçiye ödenmesi gereken ücrete fazla çalışma ya da fazla mesai ücreti adı verilmektedir.
Fazla mesai ücretinin normal mesai ücretine yüzde elli zam uygulanmak suretiyle ödenmesi gerekmektedir. Zira 4857 Sayılı İş Kanununun “Fazla Çalışma Ücreti” başlıklı 41. Maddesine göre;
“…Her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir.”
UBGT (Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri) Alacağı
UBGT (Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri) Alacağına ilişkin düzenlemelere bakıldığında 4857 Sayılı İş Kanununun “Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma” başlıklı 44. Maddesine göre;
“Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile kararlaştırılır. Sözleşmelerde hüküm bulunmaması halinde söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayı gereklidir.
Bu günlere ait ücretler 47 nci maddeye göre ödenir.”
Toplu iş sözleşmesinde veya iş sözleşmesinde kararlaştırılmış ya da işçinin onayı ile tatil günlerinde çalıştırılmış olması durumunda, aylık ücretine ek olarak çalıştığı her tatil günü için 1 günlük ücret ödenmesi gerekmektedir.
Hafta Tatili Alacağı
Hafta Tatili Alacağına ilişkin düzenlemelere bakıldığında 4857 Sayılı İş Kanununun “Hafta Tatili Ücreti” başlıklı 46. Maddesine göre;
“Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde, işçilere tatil gününden önce 63 üncü maddeye göre belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az yirmi dört saat dinlenme (hafta tatili) verilir.
Çalışılmayan hafta tatili günü için işveren tarafından bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücreti tam olarak ödenir.”
Mevzuatımızda düzenlenmemiş olmakla birlikte Yargıtay tarafından benimsenen görüşe göre; hafta tatili gününde çalışan işçiye, aylık ücretine ek olarak çalıştığı her bir hafta tatili günü için 1,5 günlük ücret ödenmesi gerekmektedir.
Yukarıda yazılı bilgiler yalnızca konular hakkında kısa ve öz bilgilendirme yapmak amacıyla paylaşılmıştır. Her somut olayın kendi içerisinde ayrıca değerlendirilmesi gerektiğinden, hukuki danışmanlık almak istediğiniz konularda hak kaybı yaşamamak adına alanında yetkin bir avukattan yardım almanızı tavsiye eder, Denge Hukuk Ofisi olarak kapımızın her zaman açık olduğunu bilmenizi ister, sağlıklı günler dileriz.
